Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, është përballur me akuza të reja tronditëse që lidhen me luftën e Bosnjës, pas pretendimeve se ai ka qenë i pranishëm në zona ku të ashtuquajturit “sniper safaris” lejonin të huaj të paguanin për të qëlluar mbi civilë gjatë rrethimit të Sarajevës (1992–1996).
Raportimi i The Telegraph citon gazetarin investigativ kroat Domagoj Margetić, i cili ka dorëzuar prova në prokurorinë e Milanos, ndërsa Italia po heton në mënyrë të pavarur pjesëmarrjen e shtetasve italianë, rusë e amerikanë në këto krime të supozuara lufte.
Akuza: Vuçiç në pozicion snajperësh në varrezat hebraike të Sarajevës
Sipas Margetić, Vuçiç ka qenë pjesë e një njësie paramilitare nën kontrollin e Partisë Radikale Serbe gjatë viteve 1992–1993. Ai pretendon se presidenti serb ka qëndruar në një pikë ushtarake mbi Sarajevë – tek varrezat hebraike – një zonë e njohur për snajperët e forcave serbe, nga ku qëlloheshin civilët e qytetit.
Si provë, gazetari ka dorëzuar fotografi, video dhe dokumente të kohës, përfshirë një video të vitit 1993 ku Vuçiç, atëherë i ri, shihet duke mbajtur një objekt që Margetić e quan “pushkë”. Mbështetësit e presidentit thonë se ishte një tripod kamere, ose sipas versionit të vetë Vuçiç – një ombrellë.
Një tjetër video e publikuar së fundmi e tregon atë në një automjet ku në bagazh ndodhej një kafkë njerëzore me helmetë të Kombeve të Bashkuara – një skenë që ka nxitur reagime të ashpra në rajon.
Beogradi: “Akuzat janë dezinformim i qëllimshëm”
Zëdhënësja e presidentit, Suzana Vasiljeviç, e ka cilësuar historinë si “rast klasik i dezinformimit malign, të dizajnuar për të sulmuar reputacionin e Serbisë”.
Vuçiç mohon kategorikisht çdo lidhje me krime lufte, duke insistuar se nuk ka marrë pjesë në luftime dhe nuk ka përdorur armë.
Italia po heton “turizmin e luftës”
Hetimet italiane nisën pas raportimeve se persona të pasur – kryesisht italianë, rusë, amerikanë – kishin paguar për të qëlluar mbi civilët e Sarajevës përmes “sniper safaris”.
Një ish-diplomat italian, Michael Giffoni, ka deklaruar se ishte njoftuar menjëherë në vitin 1994 se grupe të tilla ekzistonin dhe se agjencia italiane e inteligjencës SISMI, në bashkëpunim me inteligjencën boshnjake, kishte ndaluar hyrjen e disa personave të dyshuar.
Megjithatë, asnjë shtetas italian nuk është identifikuar zyrtarisht si autor i këtyre krimeve.
Ekspertët: Pretendimet duhet hetuar, por kërkojnë prova të forta
Ekspertë të njohur të Ballkanit, përfshirë dr. Helena Ivanov dhe profesor Jasmin Mujanović, thonë se akuzat janë “serioze, të tmerrshme dhe potencialisht të vërteta”, por kërkojnë hetim të plotë dhe provë të pakundërshtueshme, duke kujtuar se gjatë luftës kanë qarkulluar edhe histori të fabrikuara.
Prof. Mujanović thotë se ekziston “një volum i konsiderueshëm prove për ekzistencën e këtyre ‘safaris’”, por se çdo pretendim i lidhur me Vuçiçin duhet verifikuar nga agjenci ndërkombëtare.
Konteksti: Rrethimi i Sarajevës – 10,000 civilë të vrarë
Gjatë rrethimit katërvjeçar, mbi qytetin e Sarajevës u qëllua vazhdimisht me mortaja dhe snajpera, duke vrarë më shumë se 10 mijë njerëz, përfshirë 1,600 fëmijë. Forcat serbe të Bosnjës të udhëhequra nga Radovan Karaxhiç – sot i dënuar për gjenocid – përdorën snajperët si armë terrori kundër popullsisë.
Nëse pretendimet e reja rezultojnë të vërteta, ato përbëjnë një nga episodet më makabre të luftës së Bosnjës.
