Presidenti amerikan Donald Trump dhe homologu i tij rus Vladimir Putin do të takohen këtë të premte në Anchorage të Alaskës, me synime të ndryshme për bisedimet mbi përfundimin e luftës në Ukrainë.
Çfarë kërkon Putin
Sipas analistit të BBC-së Steve Rosenberg, Putin ka marrë tashmë atë që e konsideron fitore: njohjen ndërkombëtare. Vetë fakti që një samit i tillë po zhvillohet, është një mesazh nga Kremlini se përpjekjet e Perëndimit për ta izoluar kanë dështuar.
Alaska ka edhe avantazhe të tjera për Moskën: afërsia gjeografike me Rusinë, largësia nga Kievi dhe kryeqytetet europiane, si dhe simbolika historike e shitjes së saj nga Rusia cariste në shekullin XIX. Kremlini e sheh këtë si justifikim për ndryshimin e kufijve edhe në shekullin XXI.
Putin synon të ruajë të gjithë territorin ukrainas të pushtuar – në rajonet Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia dhe Kherson – dhe kërkon që Kievi të tërhiqet nga zonat që ende kontrollon. Nëse Trump pranon këto kushte, Kremlini llogarit se Ukraina mund të mbetet pa mbështetje amerikane, ndërsa SHBA dhe Rusia do të forconin marrëdhëniet ekonomike e diplomatike.
Megjithatë, me ekonominë ruse nën presion dhe të ardhurat nga nafta e gazi në rënie, disa analistë nuk e përjashtojnë mundësinë që Moska të kërkojë kompromis – edhe pse për momentin nuk ka shenja të tilla.
Çfarë kërkon Trump
Korrespondenti i BBC-së Anthony Zurcher thekson se objektivat e Trump janë më të paqarta. Ai premtoi gjatë fushatës së vitit 2024 se do ta përfundonte shpejt luftën në Ukrainë dhe duket i etur të marrë rolin e paqebërësit global – një ambicie që lidhet edhe me dëshirën për një çmim Nobel për Paqen.
Megjithatë, që nga marrja e mandatit në janar, ai ka lëkundur qëndrimin mes kritikave për Putinin dhe zhgënjimit ndaj Ukrainës, madje ka pezulluar përkohësisht ndihmën ushtarake për Kievin. Kohët e fundit ka folur për “shkëmbim territoresh” – një ide që ka ngritur shqetësim në Ukrainë.
Trump e ka ulur pritshmërinë për këtë takim, duke e quajtur një “mbledhje dëgjimi” dhe duke thënë se mund të kuptojë “brenda dy minutash” nëse ia vlen të negociojë. Megjithatë, çdo mundësi për ta shpallur veten si autor i një përparimi drejt paqes, edhe simbolik, do ta tundojë ta shfrytëzojë.
Në thelb:
- Putin kërkon legjitimitet ndërkombëtar, mbajtjen e territoreve të pushtuara dhe një marrëveshje në termat e tij.
- Trump kërkon një fitore diplomatike që mund ta shesë si sukses personal, edhe nëse nuk sjell ndryshim të menjëhershëm në terren.
