Në një dëshmi të fortë në Senatin amerikan këtë javë, Sekretari i Shëndetit i SHBA, Robert F. Kennedy Jr, sulmoi sërish Qendrën për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC), agjencinë më të lartë të shëndetit publik në vend.
Kjo paraqitje ndodhi vetëm pak ditë pasi Kennedy pushoi nga puna drejtoreshën e re të CDC-së, Susan Monarez, një vendim që shkaktoi dorëheqjen e disa drejtuesve të lartë në shenjë proteste.
Në seancë, kur u pyet për arsyen e shkarkimit, Kennedy tha se i kishte bërë një pyetje zonjës Monarez: nëse ishte një “person i besueshëm”, dhe ajo ishte përgjigjur “jo” – një deklaratë që shkaktoi habi dhe mosbesim në sallë.
Ai gjithashtu pranoi se e kishte quajtur CDC-në “agjencinë më të korruptuar” të qeverisë amerikane dhe la të kuptohej se planet e tij për reformimin e saj nuk kishin përfunduar.
Deklaratat e Kennedy-t ndezën kritika të ashpra nga mjekë dhe shkencëtarë, të cilët paralajmëruan se sistemi i shëndetit publik në SHBA po vihej në rrezik.
Ky konflikt ka pasoja që shkojnë përtej kufijve të SHBA-së, pasi CDC ka pasur një rol kyç në shëndetin global, duke udhëhequr përgjigjet ndaj krizave si uria, HIV dhe Ebola.
CDC – një agjenci në krizë
E themeluar në vitin 1946, CDC monitoron sëmundjet ngjitëse si Covid-19, si dhe sëmundjet kronike si sëmundjet e zemrës dhe kanceri.
- Operon mbi 200 laboratorë të specializuar.
- Punëson 13,000 punonjës, megjithëse ky numër është reduktuar me rreth 2,000 që nga kthimi i Donald Trump në presidencë.
CDC nuk autorizon vaksinat – kjo është përgjegjësi e Administratës së Ushqimit dhe Barnave (FDA) – por:
- Jep rekomandime mbi përdorimin e vaksinave përmes Komitetit Këshillues për Praktikat e Imunizimit (ACIP).
- Monitoron efektet anësore dhe sigurinë e vaksinave.
Përplasja mbi vaksinat
Shqetësimet ndaj Kennedy-t filluan që në fillim të mandatit të tij në shkurt, për shkak të qëndrimeve të tij të mëparshme kundër vaksinave.
Për tetë vite, ai kishte drejtuar grupin Children’s Health Defense, i cili vazhdimisht vinte në dyshim sigurinë dhe efektivitetin e vaksinave.
- Kennedy ka quajtur vaksinën kundër Covid-19 “më vdekjeprurësen në histori”.
- Ai ka fajësuar vaksinat për rritjen e rasteve të autizmit, një pretendim që është hedhur poshtë plotësisht nga studimet shkencore.
Veprimet e tij konkrete:
- Në qershor, Kennedy shkarkoi të gjithë 17 anëtarët e ACIP, duke i akuzuar për konflikte interesi.
- Emëroi një komitet të ri, të zgjedhur nga administrata e tij, që ka kompetencën të ndryshojë ose të heqë rekomandimet për imunizim.
Zonja Monarez, drejtoresha e shkarkuar, tha në një artikull se Kennedy i kishte kërkuar të “para provojë” rekomandimet e këtij komiteti të ri, të cilin ajo e përshkroi si të mbushur me personazhe që kishin shfaqur qëndrime antivaksinë.
“Unë humba punën time.
Fëmijët amerikanë mund të humbasin shumë më tepër,” shkroi ajo.
Dorëheqje masive në CDC
Pas shkarkimit të Monarez, një valë e re dorëheqjesh tronditi agjencinë:
- Shefi i mjekësisë,
- Drejtori i imunizimit,
- Drejtori i sëmundjeve të reja,
dhe disa figura të tjera kryesore dhanë dorëheqjen.
Dr. Fiona Havers, një shkencëtare e lartë e vaksinave që u largua në qershor, tha:
“Unë jam mjeke dhe nuk mund të vazhdoja të punoja kur e dija se të dhënat tona nuk po përdoreshin në mënyrë shkencore dhe të bazuar në prova.”
Kritika pas tragjedisë në selinë e CDC
Kennedy u kritikua gjithashtu për reagimin e tij pas një sulmi me armë në selinë e CDC në Atlanta në gusht.
- Sulmuesi, i cili besohet se mendonte se vaksina kundër Covid e kishte sëmurur, vrau një polic dhe më pas vrau veten.
- Kennedy vizitoi zyrat pas incidentit, por nuk u takua me stafin, duke vazhduar kritikat ndaj agjencisë.
Në dëshminë e tij, ai filloi duke nderuar oficerin e vrarë, David Rose.
Emërimi i drejtorit të ri të përkohshëm
Për momentin, Jim O’Neill, një nga këshilltarët më të afërt të Kennedy-t, është caktuar drejtor i përkohshëm i CDC.
- O’Neill ka një sfond biznesi, jo shkence, megjithatë ka shërbyer në disa pozita në Departamentin e Shëndetit gjatë administratës së George W. Bush.
Në një postim në rrjete sociale, ai akuzoi ish-udhëheqësit e CDC-së se kishin manipuluar të dhënat shëndetësore për qëllime politike dhe premtoi të rikthente besimin e publikut.
Pasoja globale
Më 18 shtator, komiteti i ri i vaksinave do të mblidhet për të diskutuar vaksinat kundër:
- Covid-19,
- Hepatitit B,
- Virusit RSV.
Rekomandimet e tyre do të ndiqen me vëmendje nga e gjithë bota.
Anthony Costello, ish-drejtor në Organizatën Botërore të Shëndetësisë (OBSH), paralajmëroi:
“Ajo që ndodh në Amerikë ka rëndësi të jashtëzakonshme.
Nëse lejojmë që shkenca të ndikohet politikisht, jo vetëm SHBA-ja, por edhe bota do të paguajë çmimin.”
Në të kaluarën, CDC ka luajtur një rol kyç në krizën e Ebolës në vitin 2015, me 3,000 punonjës të angazhuar dhe 1,200 prej tyre në terren në Afrikën Perëndimore.
Dr. Fiona Havers paralajmëroi se dobësimi i CDC-së e lë SHBA-në shumë më të papërgatitur për pandeminë e radhës, gjë që do të kishte pasoja të mëdha globale.
“Goditja ndaj CDC-së është një rrezik për të gjithë botën nëse shpërthen një emergjencë e re shëndetësore,” tha ajo.
