Ish-kryeministri Sali Berisha, dikur rivali më i madh politik i Fatos Nanos, ka reaguar pas lajmit të ndarjes nga jeta të ish-kryeministrit dhe ish-kreut të Partisë Socialiste.
Në një mesazh ngushëllimi, Berisha vlerëson kontributin e Nanos në reformimin e Partisë Socialiste dhe rolin e tij si një figurë kyçe e së majtës shqiptare gjatë tranzicionit.
“Fatos Nano ka meritën e reformimit të Partisë Socialiste, anëtarësimin e saj në forume të majta ndërkombëtare si dhe pranimin nga ai vetë të rotacionit të pushtetit,” shkruan Berisha.
Ai shpreh ngushëllimet e tij për familjarët, miqtë dhe socialistët:
“Me këtë rast shpreh ngushëllime familjes, miqve, të afërmëve të tij dhe socialistëve. Amen!”
Reagimi i Berishës vjen si një shenjë respekti ndaj një prej figurave më të rëndësishme të politikës shqiptare të pas viteve ’90, me të cilin ndau jo vetëm përballje të ashpra politike, por edhe një epokë të tërë të historisë së tranzicionit shqiptar.
Fatos Nano dhe Sali Berisha — nga rivaliteti historik te respekti postum
Marrëdhëniet mes Fatos Nanos dhe Sali Berishës përfaqësojnë ndoshta rivalitetin më të fortë dhe të gjatë në historinë e politikës shqiptare të paspluralizmit. Të dy, figura qendrore të tranzicionit shqiptar, për gati tri dekada simbolizuan përplasjen mes së majtës dhe së djathtës, por edhe ndryshimet e mëdha që përjetoi vendi pas rënies së komunizmit.
Fillimet e pluralizmit dhe roli i Nanos
Pas rrëzimit të sistemit njëpartiak në fund të viteve ’80, Fatos Nano mori drejtimin e transformimit të Partisë së Punës në Partinë Socialiste të Shqipërisë (PSSH) në vitin 1991. Ai u bë figura kryesore e modernizimit të së majtës, duke orientuar partinë drejt socialdemokracisë evropiane dhe duke kërkuar hapje me perëndimin.
Në këtë periudhë, Sali Berisha, një figurë e dalë nga Lëvizja e Dhjetorit dhe Partia Demokratike, u pozicionua si rivali kryesor politik i Nanos, duke përfaqësuar antikomunizmin dhe forcat e reja që kërkonin ndryshim të sistemit.
Vitet e përplasjes dhe burgosja e Nanos
Rivaliteti politik mori trajta të ashpra pas zgjedhjeve të vitit 1992, kur Partia Demokratike fitoi pushtetin dhe Berisha u bë kryeministër e më pas President i Republikës. Në vitin 1993, Fatos Nano u arrestua dhe u dënua me 12 vjet burg për “abuzim me detyrën” gjatë periudhës kur ishte kryeministër në qeverinë e përkohshme të vitit 1991.
Nano dhe mbështetësit e tij e konsideruan dënimin si politik, të nxitur nga qeverisja e Berishës për të eliminuar kundërshtarin kryesor. Ai qëndroi në burgun e Bënçës deri në vitin 1997, kur pas trazirave të piramidave financiare dhe rënies së qeverisë së Berishës, u lirua dhe u rikthye në politikë.
Kthesa e vitit 1997 dhe rikthimi i Nanos
Pas rrëzimit të shtetit të Berishës në 1997, Partia Socialiste u rikthye në pushtet dhe Nano mori postin e kryeministrit. Përplasja e dy liderëve shënoi një epokë të re, me akuza të ndërsjella për krizën, dhunën dhe korrupsionin politik, ndërsa skena politike shqiptare mbeti e ndarë thellë në linja Nano–Berisha.
Marrëdhëniet pas vitit 2005
Edhe pse nuk pati kurrë afrime politike reale, pas daljes graduale të Nanos nga jeta aktive politike, marrëdhëniet mes tyre morën ton më të butë. Nano shpesh fliste me humor për rivalitetin e dikurshëm, ndërsa Berisha e vlerësonte si një kundërshtar politik me integritet dhe inteligjencë.
Reagimi i sotëm i Sali Berishës pas ndarjes nga jeta të Fatos Nanos përbën një shenjë respekti ndaj një figure me të cilën ndau jo vetëm përplasje të ashpra, por edhe historinë e një epoke që përcaktoi tranzicionin demokratik të Shqipërisë.
