
Një test gjaku për më shumë se 50 lloje kanceri mund të ndihmojë në përshpejtimin e diagnozës, sipas një studimi të ri.
Rezultatet e një prove në Amerikën e Veriut tregojnë se testi ishte në gjendje të identifikonte një gamë të gjerë kanceresh, prej të cilave tre të katërtat nuk kanë asnjë program skanimi.
Më shumë se gjysma e kancereve u zbuluan në fazë të hershme, kur janë më të lehta për t’u trajtuar dhe potencialisht të kurueshme.
Testi Galleri, i krijuar nga kompania farmaceutike amerikane Grail, mund të zbulojë fragmente të ADN-së kancerogjene që kanë dalë nga tumori dhe qarkullojnë në gjak. Aktualisht po testohet nga NHS në Britani.
Detaje nga prova klinike
Prova përfshiu 25,000 të rritur nga SHBA dhe Kanada për një vit, ku afërsisht një në 100 mori rezultat pozitiv. Në 62% të rasteve, kanceri u konfirmua më vonë.
Dr. Nima Nabavizadeh, profesor i asociuar në mjekësinë e rrezatimit në Universitetin e Shkencave Shëndetësore të Oregonit, tha se të dhënat tregojnë se testi mund të “ndryshojë në mënyrë themelore” qasjen ndaj skanimit të kancerit.
Ai shpjegoi se testi mund të ndihmojë në zbulimin e shumë llojeve të kancerit “më herët, kur shanset për trajtim të suksesshëm apo edhe kurim janë më të mëdha”.
Testi përjashtoi saktësisht praninë e kancerit në mbi 99% të atyre që rezultuan negativ.
Kur u kombinua me skanimin për gjirin, zorrën e trashë dhe qafën e mitrës, numri total i kancereve të zbuluara u shtatëfishua.
🧬 Zbulime të rëndësishme
Tre të katërtat e kancereve të zbuluara ishin ato që nuk kanë program skanimi, si kanceri i vezoreve, mëlçisë, stomakut, fshikëzës dhe pankreasit.
Testi identifikoi saktësisht origjinën e kancerit në nëntë nga dhjetë raste.
Këto rezultate mbresëlënëse sugjerojnë se testi i gjakut mund të luajë një rol të madh në diagnostikimin e hershëm të kancerit.
Kujdes dhe pritje për prova të mëtejshme
Megjithatë, shkencëtarët që nuk janë pjesë e studimit thonë se nevojiten më shumë prova për të treguar nëse testi zvogëlon vdekshmërinë nga kanceri.
Prof. Clare Turnbull nga Instituti i Kërkimeve për Kancerin në Londër tha: “Të dhënat nga studimet të rastësishme, me vdekshmërinë si rezultat përfundimtar, do të jenë thelbësore për të vërtetuar nëse zbulimi në fazë të hershme nga Galleri sjell përfitime në uljen e vdekshmërisë.”
Rezultatet kryesore do të prezantohen në Kongresin e Shoqatës Evropiane për Onkologji Mjekësore në Berlin të shtunën, por detajet e plota ende nuk janë publikuar në një revistë shkencore.
Shumëçka do të varet nga rezultatet e një prove trevjeçare me 140,000 pacientë të NHS në Angli, që pritet të publikohet vitin e ardhshëm.
NHS ka thënë më parë se nëse rezultatet janë të suksesshme, do ta zgjerojë testin për një milion njerëz të tjerë.
Deklarata nga ekspertët
Sir Harpal Kumar, president i biopharma në Grail, i quajti rezultatet “shumë bindëse”.
Duke folur për BBC Radio 4, ai tha: “Shumica dërrmuese e njerëzve që vdesin nga kanceri, vdesin sepse e zbulojmë kancerin shumë vonë.”
Shumë kancere zbulohen kur janë “tashmë shumë të avancuara”, shtoi ai, duke shpjeguar se qëllimi është “kalimi në zbulimin e hershëm, kur kemi mundësinë të përdorim trajtime më efektive dhe potencialisht kurative”.
Por Naser Turabi nga Cancer Research UK paralajmëroi se nevojitet më shumë kërkim për të “evituar mbidiagnostikimin e kancereve që ndoshta nuk do të kishin shkaktuar dëm”.
Komiteti Kombëtar i Skanimit në Mbretërinë e Bashkuar do të “luajë një rol kritik në shqyrtimin e provave dhe vendosjen nëse këto teste duhet të adoptohen nga NHS,” shtoi ai.