BUDAPEST, Hungari (AP) – Parlamenti i Hungarisë miratoi të hënën një amendament në kushtetutë që i lejon qeverisë të ndalojë ngjarjet publike nga komunitetet LGBTQ+, një vendim që studiuesit dhe kritikët ligjorë e quajnë një hap tjetër drejt autoritarizmit nga qeveria populiste.
Amendamenti, i cili kërkonte dy të tretat e votave, kaloi sipas linjave partiake me 140 vota pro dhe 21 kundër. Ai u propozua nga koalicioni qeverisës Fidesz-KDNP, i udhëhequr nga kryeministri populist Viktor Orbán.
Përpara votimit – hapi i fundit për amendamentin – politikanët e opozitës dhe protestuesit e tjerë u përpoqën të bllokonin hyrjen në një garazh parkimi të parlamentit. Policia largoi fizikisht demonstruesit, të cilët kishin përdorur zinxhirë për t’u lidhur.
Amendamenti deklaron se të drejtat e fëmijëve për zhvillim moral, fizik dhe shpirtëror zëvendësojnë çdo të drejtë tjetër përveç të drejtës për jetë, duke përfshirë atë për t’u mbledhur në mënyrë paqësore. Legjislacioni i diskutueshëm i Hungarisë për “mbrojtjen e fëmijëve” ndalon “përshkrimin ose promovimin” e homoseksualitetit tek të miturit nën moshën 18 vjeç.
Dávid Bedő, një ligjvënës i partisë opozitare Momentum, i cili mori pjesë në tentativën e bllokadës, tha para votimit se Orbán dhe Fidesz për 15 vitet e fundit “kanë çmontuar demokracinë dhe sundimin e ligjit dhe në dy ose tre muajt e fundit, ne shohim se ky proces është përshpejtuar”.
Ai tha se ndërsa zgjedhjet afrohen në vitin 2026 dhe partia e Orbánit mbetet në sondazhe pas një sfiduesi të ri popullor nga opozita, “ata do të bëjnë gjithçka në fuqinë e tyre për të qëndruar në pushtet”.
Deputetët e opozitës përdorën boritë e ajrit për të prishur votimin, i cili vazhdoi pas disa çastesh.
Qeveria e Hungarisë ka bërë fushatë kundër komuniteteve LGBTQ+ vitet e fundit dhe argumenton se politikat e saj të “mbrojtjes së fëmijëve”, të cilat ndalojnë disponueshmërinë e të miturve të çdo materiali që përmend homoseksualitetin, nevojiten për të mbrojtur fëmijët nga ajo që ajo e quan “ideologji e zgjuar” dhe “çmenduri gjinore”.
Kritikët thonë se masat bëjnë pak për të mbrojtur fëmijët dhe po përdoren për të shpërqendruar nga problemet më serioze me të cilat përballet vendi dhe për të mobilizuar bazën e krahut të djathtë të Orbánit përpara zgjedhjeve.
“E gjithë kjo përpjekje që ne shohim të nisur nga qeveria, nuk ka të bëjë fare me të drejtat e fëmijëve,” tha Dánel Döbrentey, një avokat me Unionin Hungarez për Liritë Civile, duke e quajtur atë “propagandë të pastër”.
Amendamenti i ri thekson gjithashtu se kushtetuta njeh dy gjini, mashkull dhe femër, një zgjerim i një amendamenti të mëparshëm që ndalon birësimin e të njëjtit seks duke deklaruar se nëna është grua dhe babai është burrë.
Deklarata ofron një bazë kushtetuese për mohimin e identiteteve gjinore të personave transgjinorë, si dhe injorimin e ekzistencës së individëve interseks që kanë lindur me karakteristika seksuale që nuk përputhen me konceptet binare të mashkullit dhe femrës.
Në një deklaratë të hënën, zëdhënësi i qeverisë Zoltán Kovács shkroi se ndryshimi “nuk është një sulm ndaj vetë-shprehjes individuale, por një sqarim se normat ligjore bazohen në realitetin biologjik”.
Döbrentey, avokati, tha se ishte “një mesazh i qartë” për njerëzit transgjinorë dhe interseks: “Kjo është padyshim, thjesht dhe rreptësisht për poshtërimin e njerëzve dhe përjashtimin e tyre, jo vetëm nga komuniteti kombëtar, por edhe nga komuniteti i qenieve njerëzore”.
Amendamenti është i 15-ti i kushtetutës së Hungarisë që kur partia e Orbánit e autorizoi dhe e miratoi në mënyrë të njëanshme atë në vitin 2011.
Ádám Remport, një avokat në HCLU, tha se ndërsa Hungaria ka përdorur mjete të njohjes së fytyrës që nga viti 2015 për të ndihmuar policinë në hetimet penale dhe gjetjen e personave të zhdukur, ligji i fundit që ndalon Krenarinë lejon që teknologjia të përdoret në një mënyrë shumë më të gjerë dhe problematike. Kjo përfshin monitorimin dhe frenimin e protestave politike.
