Hagë, 25 Qershor 2025 – Në ditën e dytë të samitit të NATO-s në Holandë, presidenti amerikan Donald Trump deklaroi se sulmet ajrore të SHBA-së ndaj impianteve bërthamore të Iranit kanë zhbërë programin bërthamor të Teheranit për “dekada”, duke mohuar një raport të rrjedhur nga inteligjenca ushtarake që sugjeron një ndikim shumë më të kufizuar.
“Unë mendoj se janë kthyer pas dekada të tëra. Ata sapo kaluan ferrin,” tha Trump, duke shtuar se sulmi “e përfundoi luftën”.
Komentet vijnë në një moment kur një raport i brendshëm i Pentagonit, i rrjedhur në media, vlerëson se sulmet e fundjavës kanë vonuar programin bërthamor iranian me vetëm disa muaj dhe nuk kanë arritur të dëmtojnë sistemet e thella nën tokë, si në Fordo apo Natanz.
Trump dhe ekipi i tij kundërshtojnë raportin
Së bashku me Trump, Sekretari i Mbrojtjes Pete Hegseth dhe Sekretari i Shtetit Marco Rubio e cilësuan raportin e rrjedhur si “paraprak”, “me vetëbesim të ulët” dhe me motive politike.
“Ishte një mision i përsosur. Çdo gjë nën atë mal tani është në gjendje të keqe”, tha Rubio, duke iu referuar qendrave bërthamore të Iranit.
Trump e quajti raportin e inteligjencës “të pavërtetë” dhe kritikoi mediat amerikane për “mungesë respekti” ndaj trupave dhe operacionit.
Agjencia Bërthamore e OKB-së kërkon rikthimin në Iran
Nga ana tjetër, drejtori i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike, Rafael Grossi, kërkoi që inspektorët të lejohen sërish në Iran, duke paralajmëruar se dëmtimi i impianteve nuk e fshin kapacitetin teknologjik dhe industrial të vendit.
“Nuk është çështje muajsh. Ne kemi nevojë për një zgjidhje afatgjatë,” theksoi Grossi.
Parlamenti iranian i përgjigjet me izolim
Si kundërpërgjigje, Parlamenti iranian votoi pezullimin e bashkëpunimit me OKB-në për inspektimet bërthamore, duke akuzuar organizatën se “ka shitur kredibilitetin ndërkombëtar” pasi nuk dënoi sulmet izraelite dhe amerikane.
Një armëpushim i brishtë dhe një e ardhme e pasigurt
Ndërkohë, armëpushimi mes Iranit dhe Izraelit duket se po mbahet, megjithëse është ende i brishtë. Brenda Iranit, situata mbetet e tensionuar – interneti është i kufizuar, aeroportet të mbyllura dhe studentët nuk kanë mundur të japin provimet.
Korrespondentja e BBC-së, Lyse Doucet, raporton nga kufiri me Turqinë se shumë qytetarë iranianë po largohen nga vendi, duke shprehur frikë dhe pasiguri për të ardhmen.
ANALIZË | Çfarë pritet tani?
Pavarësisht dëmtimeve të supozuara, Iranit i kanë mbetur sasi të konsiderueshme uraniumi të pasuruar, dhe vendi ka bërë të qartë se nuk do të heqë dorë nga programi bërthamor. Ekspertët paralajmërojnë se sulmet mund ta shtyjnë Iranin të përshpejtojë përpjekjet për armë bërthamore si një garanci sigurie – një qasje që e ka mbrojtur edhe Korenë e Veriut nga ndërhyrjet ushtarake.
