Mishi i pulës i kontaminuar me salmonelë është shpërndarë në treg për konsumatorët vendës dhe shkak për këtë është vonesa në publikimin e rezultateve dhe mungesa e një ndërhyrjeje të shpejtë nga autoritetet.
Kështu tha në një intervistë për gazetën “Panorama”, presidenti i Urdhrit të Mjekut Veterinar, Ervin Resuli. Sipas tij, analizat për salmonelën në produktet ushqimore kërkojnë rreth 72 orë për të dhënë një rezultat përfundimtar, ndërkohë për këtë sasi u deshën plot 10 ditë.
Resuli theksoi se këto vonesa janë problematike, sepse nënkuptojnë që produkti ka vazhduar të qarkullojë në treg, duke i ekspozuar konsumatorët ndaj një rreziku të lartë. Ai shtoi se nëse mishi i kontaminuar është shitur në markete, restorante apo ‘fast food’-e, duhet të sigurohet që të gjitha pikat e shitjes të informohen dhe të heqin produktin nga qarkullimi.
Si ndodhi dhe si u zbulua skandali me mishin e pulës së kontaminuar me salmonelë në Shqipëri?
Ky skandal u zbulua pasi analizat laboratorike konfirmuan praninë e salmonelës në një sasi të konsiderueshme mishi pule të importuar. Megjithëse ekzistojnë procedura standarde për kontrollin e sigurisë ushqimore, duket se vonesa në publikimin e rezultateve dhe mungesa e një ndërhyrjeje të shpejtë nga autoritetet e bëri të mundur që ky mish të shpërndahej në treg.
Pse për analizën që zakonisht kërkon 72 orë u deshën 10 ditë?
Normalisht, analizat për salmonelën në produktet ushqimore kërkojnë rreth 72 orë për të dhënë një rezultat përfundimtar. Vonimi në këtë rast mund të ketë ardhur nga disa faktorë, duke përfshirë: procedurat burokratike dhe mungesa e një mekanizmi urgjent për rastet e kontaminimit. Mundësia që analizat të jenë bërë jashtë vendit, duke shtuar kohë në transport dhe përpunim. Vonesa në komunikimin midis laboratorëve dhe autoriteteve përkatëse. Këto vonesa janë problematike sepse nënkuptojnë që produkti ka vazhduar të qarkullojë në treg, duke i ekspozuar konsumatorët ndaj një rreziku të lartë.
Si arriti që kjo sasi e kontaminuar të hidhet në treg dhe të lihet për konsum nga qytetarët?
Ky është një dështim në disa nivele: kontrollet në kufi: Nëse importi nuk është kontrolluar siç duhet në pikën e hyrjes, mund të ketë hyrë në treg pa u identifikuar problemi. Sistemi i monitorimit: Pasi produkti hyri në treg, duhej të ishte ndjekur një sistem paralajmërimi të shpejtë për të parandaluar shpërndarjen e tij. Transparenca dhe njoftimi publik: Nëse qytetarët dhe tregtarët nuk janë informuar menjëherë për rrezikun, atëherë ata kanë vazhduar ta shesin dhe konsumojnë produktin e kontaminuar.
Aktualisht, a ka ende nga kjo sasi mishi në treg?
Kjo është një pyetje që kërkon një përgjigje të qartë nga Autoriteti Kombëtar i Ushqimit (AKU). Nëse nuk është bërë një tërheqje e plotë dhe transparente e produktit nga tregu, atëherë ka mundësi që një pjesë e tij të jetë ende në qarkullim. Për këtë arsye, qytetarët duhet të jenë të kujdesshëm dhe të kërkojnë informacione nga burime zyrtare.
Cili është reagimi i AKU-së dhe institucioneve të tjera deri tani? Çfarë duhet të ishte bërë ndryshe?
AKU-ja ka njoftuar se ka nisur kontrolle dhe se ka urdhëruar tërheqjen e produktit, por është e paqartë nëse masat janë zbatuar me efikasitet dhe në kohën e duhur. Disa probleme që duhej të ishin shmangur janë: Njoftimi i vonuar: Autoritetet duhej të kishin informuar publikun sapo kishte dalë dyshimi për kontaminim, jo vetëm pas përfundimit të analizave. Mungesa e një reagimi të shpejtë: Një mekanizëm emergjence për tërheqjen e produkteve duhet të zbatohet menjëherë në rastet e ndotjes bakteriale. Ndjekja e zinxhirit të furnizimit: Nëse mish i kontaminuar është shitur në markete, restorante apo “fast food”- e, duhet të sigurohet që të gjitha pikat e shitjes të informohen dhe të heqin produktin nga qarkullimi.
Çfarë ndodh nëse konsumojmë mish të kontaminuar me salmonelë?
Salmonela është një bakter që shkakton salmonelozë, një sëmundje ushqimore me simptoma të rënda si: diarre e rëndë dhe dehidratim, temperaturë e lartë dhe të vjella, dhimbje barku dhe lodhje e madhe. Kjo mund të jetë veçanërisht e rrezikshme për fëmijët, të moshuarit dhe personat me imunitet të dobësuar. Në rastet më të rënda, infeksioni mund të çojë në komplikacione serioze që kërkojnë trajtim spitalor.
Cilat kanë qenë disa nga skandalet e fundit në sigurinë ushqimore në Shqipëri?
Në muajt e fundit kemi parë disa raste të rëndësishme, që tregojnë probleme të mëdha në kontrollin ushqimor, përfshirë skandalin me qumështin me aflatoksinë, pesticidet e ndaluara në fruta dhe perime, nivelet e larta të metaleve të rënda në peshk, mishi i prishur i importuar që është ricikluar në treg. Këto raste tregojnë se siguria ushqimore është ende një çështje e pazgjidhur dhe se konsumatori shqiptar mbetet i pambrojtur.
Sa i mbrojtur është konsumatori shqiptar?
Fatkeqësisht, sistemi i sigurisë ushqimore në Shqipëri ka ende probleme serioze, duke përfshirë: mungesën e kontrolleve rigoroze dhe të rregullta. Lobimin e fortë të grupeve të interesit, që shpesh mbrojnë importuesit në dëm të konsumatorëve. Mungesën e transparencës nga autoritetet për rastet e rrezikshme. Dënime të buta për kompanitë që shkelin rregullat. Kjo do të thotë se konsumatori shqiptar është më pak i mbrojtur krahasuar me vendet e BE-së, ku ekzistojnë rregulla më të forta dhe mekanizma efektivë për tërheqjen e produkteve të rrezikshme nga tregu.
Cilat janë masat që duhen marrë?
Për të parandaluar raste të tilla në të ardhmen, duhet të ndërmerren disa masa urgjente si fuqizimi i AKUsë: Institucioni duhet të ketë më shumë kompetenca dhe burime për të vepruar menjëherë në raste emergjente. Kontrolle të rrepta në kufi: Çdo ngarkesë me produkte shtazore duhet të testohet para se të hyjë në vend. Sistemi i alarmit të shpejtë: Duhet një mekanizëm që paralajmëron publikun brenda orëve të para të një rasti kontaminimi. Dënime të rënda për shkelësit: Kompanitë që importojnë apo shesin produkte të ndotura duhet të penalizohen rëndë për të shmangur përsëritjen e rasteve të tilla. Transparencë dhe edukim për konsumatorët: Publiku duhet të informohet më shumë mbi sigurinë ushqimore dhe si të dallojë produkte të dyshimta. Siguria ushqimore është një çështje e shëndetit publik dhe kërkon veprim të menjëhershëm dhe të koordinuar midis institucioneve dhe shoqërisë civile.
/Gazeta Panorama
