Astronomët në Australi kapën një sinjal të çuditshëm radio në qershor 2024 – një shpërthim energjie pranë planetit tonë, aq i fuqishëm sa për një moment errësoi çdo objekt tjetër në qiell. Kërkimi për burimin e këtij sinjali solli në skenë jo një objekt misterioz nga galaktikat e largëta, por një temë shumë tokësore: mbeturinat që po grumbullohen në orbitën e Tokës.
Fillimisht, studiuesit besuan se kishin zbuluar diçka të rrallë dhe ndoshta edhe të panjohur.
“U emocionuam të gjithë, duke menduar se kishim zbuluar një objekt të panjohur pranë Tokës,” tha Dr. Clancy James, profesor i asociuar në Curtin Institute of Radio Astronomy në Australinë Perëndimore.
Të dhënat që ai dhe kolegët po analizonin vinin nga radioteleskopi ASKAP – një rrjet me 36 antena gjigande në territorin Wajarri Yamaji, secila sa një ndërtesë trekatëshe. Normalisht, ky sistem përdoret për të zbuluar një lloj sinjali të quajtur “shpërthim i shpejtë radiofonik” (fast radio burst – FRB), një shkëndijë energjie që vjen nga galaktikat e largëta.
“Këto janë shpërthime jashtëzakonisht të fuqishme në valë radio, që zgjasin vetëm një milisekondë,” shpjegoi James. “Nuk e dimë çfarë i shkakton saktësisht, por janë aq të ndritshme sa sfidojnë ligjet e njohura të fizikës. Gjithashtu po përpiqemi t’i përdorim për të studiuar shpërndarjen e materies në univers.”
Astronomët besojnë se këto shpërthime mund të vijnë nga magnetarë – mbetje tepër të dendura të yjeve të vdekur, që kanë fusha magnetike jashtëzakonisht të fuqishme.
“Magnetarët janë absolutisht të çmendur,” tha James. “Janë gjërat më ekstreme që ekzistojnë në univers përpara se të shndërrohen në vrima të zeza.”
Por në këtë rast, misteri nuk kishte të bënte me thellësitë e universit, por me orbitën tonë të ngarkuar. Dyshimet më të fundit tregojnë se sinjali mund të jetë lëshuar nga një satelit i vjetër, i konsideruar i pajetë dhe i paaktivizuar prej kohësh.
Ky zbulim i papritur po rikthen vëmendjen te rreziku gjithnjë në rritje i mbeturinave hapësinore — objekte që, megjithëse të harruara, mund të ndërhyjnë seriozisht në kërkimet shkencore dhe teknologjitë në orbitë.
