Monopatinat elektrike janë shfaqur me shpejtësi në rrugët e Tiranës dhe qyteteve të tjera, duke u konsideruar fillimisht si një formë moderne, ekologjike dhe e lirë transporti. Por realiteti shqiptar tregoi se ky mjet, i përdorur pa rregulla dhe pa infrastrukturë, u kthye në rrezik serioz për jetën e qytetarëve. Për këtë arsye, ndalimi ose kufizimi i tyre shihet si një vendim pozitiv dhe i domosdoshëm.
Rritja e aksidenteve: sinjal alarmi
Vetëm gjatë viteve 2022–2024 janë regjistruar mbi 40 aksidente në vit të lidhura me monopatina. Policia Rrugore ka raportuar se në 6 muajt e parë të 2024-s kanë ndodhur 15 aksidente, prej të cilave disa me plagosje të rënda. Shumë prej të aksidentuarve janë të mitur ose persona pa pajisje sigurie.
Monopatinat qarkullojnë:
Në trotuare, duke rrezikuar këmbësorët;
Në korsitë e biçikletave, pa respektuar drejtimin e qarkullimit;
Në rrugë kryesore mes automjeteve;
Me shpejtësi të lartë dhe pa kaskë.
Pra, rreziku është real dhe i përditshëm.
Pse ndodhin kaq shumë aksidente?
Sepse Shqipëria nuk ka infrastrukturë të përshtatshme:
Nuk ka korsi të dedikuara;
Nuk ka stacione parkimi;
Nuk ka kontroll policor;
Nuk ka regjistrim apo siguracion për përdoruesit.
Prandaj monopatinat përdoren në një kaos rrugor total, ku askush nuk mban përgjegjësi.
Ligji ekziston në letër, por nuk zbatohet në rrugë
Janë parashikuar rregulla si kufizimi i shpejtësisë në 25 km/h, përdorimi i kaskës dhe ndalimi në rrugë kombëtare, por zbatimi praktik është zero. Pa ligj të qartë dhe pa polici rrugore që kontrollon, çdo rregull mbetet fasadë.
Ndalimi ose kufizimi i fortë është masa më e sigurt derisa të krijohet një kuadër i plotë ligjor dhe infrastrukturor.
Shembuj nga bota: Edhe vendet e zhvilluara i kanë ndaluar
Paris, Francë – Në 2022 pati 450 aksidente dhe 3 viktima. Në 2023 qytetarët votuan ndalimin e monopatinave me qira.
Barcelona & Madrid, Spanjë – Ndalim në trotuare, detyrim për kaskë dhe gjoba të larta.
Britania e Madhe – Monopatinat janë të ndaluara në rrugë publike, përveç projekteve pilot.
Gjermania – Lejohen vetëm me siguracion, targë, kufi shpejtësie 20 km/h dhe drita.
Itali – Nga 2024 kërkohet targë, siguracion, kaskë dhe kufizim shpejtësie.
Pra, nuk është çështje prapambetjeje, por sigurie publike.
Pse ndalimi në Shqipëri është pozitiv?
✔ Parandalon aksidentet dhe humbjet e jetës
✔ Mbron fëmijët dhe të miturit
✔ Eliminon kaosin në rrugë
✔ I detyron institucionet të krijojnë rregulla serioze
✔ Harmonizohet me praktikat e BE-së
✔ Jep kohë për të ndërtuar infrastrukturë moderne
Zgjidhja ideale: jo ndalim përjetë, por rregullim i mençur
Monopatinat mund të jenë mjet transporti i së ardhmes, por vetëm nëse:
Ka korsi të sigurta;
Vendoset patentë ose test aftësie;
Futet siguracioni i detyrueshëm;
Kufizohet shpejtësia elektronikisht;
Zbatohen gjoba të rënda për shkelësit.
Në kushtet aktuale të Shqipërisë, ndalimi i monopatinave nuk është humbje moderniteti – është fitore për jetën dhe sigurinë. Më mirë një vendim i fortë sot, sesa më shumë aksidente dhe viktima nesër.
Transporti i zgjuar fillon me rregulla, jo me modë.
Deri atëherë, ky ndalim është vendimi më i drejtë që mund të merret.
