Të enjten e Madhe, të krishterët anembanë Shqipërisë dhe botës kryejnë një nga traditat më të dashura dhe kuptimplotë të Pashkës: lyerjen e vezëve. Kjo zakonisht bëhet herët në mëngjes, shpesh nga gratë e shtëpisë, të cilat besojnë se veza e parë e lyer mbart një fuqi të veçantë mbrojtëse për familjen.
Veza e Pashkëve është një simbol universal i jetës dhe rilindjes. Në besimin e krishterë, ajo përfaqëson varrin e mbyllur të Jezu Krishtit, nga i cili Ai u ringjall, duke sjellë shpresë për jetën e përjetshme. Lëvozhga e vezës përfaqëson varrin, ndërsa thyerja e saj simbolizon daljen e Krishtit nga varri dhe triumfin mbi vdekjen.
Në shumë zona të Shqipërisë, veza e parë lyhet gjithmonë me ngjyrë të kuqe, që simbolizon gjakun e Krishtit dhe sakrificën e Tij. Kjo vezë ruhet me kujdes gjatë gjithë vitit, zakonisht pranë ikonave në shtëpi, si një lloj bekimi për familjen.
Kuriozitete nga Shqipëria:
– Në jug të Shqipërisë, veza e kuqe vendoset edhe në fushat e mbjella, për të bekuar të korrat.
– Në zona të tjera, sidomos në fshatra, ekziston tradita që veza e parë lyer me kujdes i vendoset në dorën e një fëmije të vogël, për të sjellë mbarësi dhe gëzim në shtëpi.
– Në disa krahina përdoren gjithashtu metoda natyrale për ngjyrosje, si lëvorja e qepëve, për të dhënë ngjyra të veçanta e tradicionale.
Kuriozitete nga bota:
– Në Greqi, ngjyra e kuqe është po ashtu tradicionale dhe vezët lihen shpesh në altar gjatë meshës së Pashkës për t’u bekuar.
– Në Ukrainë dhe Poloni, vezët zbukurohen me teknika shumë të ndërlikuara, të njohura si pysanky, ku përdoret dyllë i nxehtë për të krijuar modele artistike para ngjyrosjes.
– Në Itali, sidomos në jug, zakonisht përdoren vezë të shumëngjyrshme që më pas vendosen në bukët e Pashkës si pjesë e festës.
– Në SHBA dhe shumë vende perëndimore, fëmijët marrin pjesë në “gjuetinë e vezëve të Pashkës” (Easter Egg Hunt), ku vezët prej çokollate apo plastike plotë me ëmbëlsira fshihen në kopsht dhe kërkohen me entuziazëm.
Pavarësisht ndryshimeve kulturore, mesazhi mbetet i njëjtë: veza është një simbol i jetës së re, i shpresës dhe i rilindjes shpirtërore.
