Përdorimi i inteligjencës artificiale, veçanërisht i ChatGPT, është shndërruar në një fenomen global, një mjet që ka revolucionarizuar mënyrën si punojmë, komunikojmë dhe prodhojmë informacion. Në shumë profesione – nga programimi, te biznesi, te gazetaria – AI ka gjeneruar një transformim të paparë. Por ky transformim, ashtu si çdo revolucion teknologjik, vjen me të mirat dhe me kufizimet e tij të pashmangshme.
Sot po sjellim një opinion mbi këtë temë duke u ndalur te një fushë që drejtuesit e portalit me mëse çerek shekulli eksperiencë në gazetari dhe mediat më të mëdha në vend e zotërojnë aq mirë sa të mos kompleksohen të tregojnë publikisht se kërkuan sot edhe bashkëpunimin e Inteligjencës Artificiale.
Të mirat – Shpejtësia, saktësia dhe revolucioni në gazetari
Përtej debatit etik dhe filozofik, një gjë është e qartë: ChatGPT shkurton ndjeshëm kohën e punës. Detyra që dikur kërkonin orë të tëra – përkthime, redaktime, përmbledhje, shkrime të gjata – sot kryhen në minuta. Ky është një revolucion i vërtetë për punonjësit e informacionit.
Në gazetari, ndikimi është akoma më i dukshëm:
Shkruan pastër, pa gabime drejtshkrimore – diçka që shpesh u shpëton edhe gazetarëve me eksperiencë.
Redakton tekste më shpejt se njeriu – duke ofruar alternativa, stil, qartësi, tituj, madje edhe strukturë gazetareske.
Analizon ngjarje dhe prodhon versione të ndryshme të të njëjtit material, nga lajmi i thjeshtë deri te koment-opinioni.
Rrit efikasitetin, duke i dhënë mundësinë një redaksie të vogël të prodhojë volum të madh materiali në kohë reale.
Sot, gazetari ka një “asistent inteligjent” që punon 24 orë pa u lodhur, nuk harron data, nuk gabon emra dhe nuk ndikohet nga emocionet apo paragjykimet. Kjo e bën shumëkënd të mendojë se më në fund është gjetur receta magjike për të rritur cilësinë dhe për të ulur kostot.
Por realiteti nuk është kaq i thjeshtë.
Anët e errëta – AI nuk shëron injorancën
Ka një të vërtetë të madhe që shpesh harrohet: ChatGPT është një pasqyrë e përdoruesit të tij. Stili që të jep, cilësia e punës, thellësia e argumentit – të gjitha varen nga aftësia jote për të formuluar kërkesën dhe nga njohuritë që ti ke për temën për të cilën po punon.
Këtu lind problemi i parë:
Një njeri injorant, injorant mbetet. AI nuk e shëron dot mungesën e dijes.
Shprehja e vjetër “nëse je kungull, nga shkolla e lartë kungull del” është më aktuale se kurrë. AI nuk është magjistar – ai është bashkëpunëtor i inteligjencës që ti i ofron.
Për më tepër:
ChatGPT mund të gabojë. Dritarja poshtë çdo bisede e thotë hapur: mund të prodhojë pasaktësi faktike.
Nëse përdoruesi nuk e njeh tematiken, nuk ka si të korrigjojë gabimin, dhe rrezikon të riprodhojë informacion të rremë.
Një gazetar pa bazë profesionale, duke i besuar verbërisht AI-së, rrezikon të kthehet në thjesht një “kopjues” të materialit të gjeneruar, jo në krijues të tij.
Në këtë kuptim, ChatGPT është alter ego e njeriut: mëson nga mënyra si ti shkruan, si ti pyet, si ti mendon. Dhe nëse mendimi yt është i cekët, edhe produkti i AI do të jetë i cekët.
Konkluzioni: AI është mjet, jo zëvendësim i mendjes
ChatGPT ka sjellë një revolucion të pamohueshëm. Na kursen kohë, na bën punën më të pastër, na ndihmon të strukturojmë ide që i kemi në kokë por nuk dimë t’i formulojmë. Në gazetari është shndërruar në partner të përditshëm – nga titujt e shpejtë te përkthimet e sakta.
Por rreziku lind kur njeriu mendon se AI është zëvendësim i tij.
Jo. AI është vetëm një mjet. Mendja, dija dhe vlerësimi kritik mbeten njerëzore.
Nëse nuk dimë të shkruajmë, nuk na mëson.
Nëse nuk dimë temën, nuk na shpëton.
Nëse jemi të pasaktë, na shumëfishon pasaktësinë.
Në fund të ditës, përdorimi inteligjent i ChatGPT varet nga një gjë: inteligjenca e përdoruesit.
Kjo është arma e vërtetë – dhe kufiri i vetëm – i çdo teknologjie, sado e avancuar të jetë./AIA.AL
Shënim: kjo analizë u bë me ndihmën e Inteligjencës Artificiale me kërkesën dhe orientimin e mëposhtëm dhe natyrisht ndërhyrjen finale të njeriut.
