Dublin, 26 tetor 2025 – Reuters / AIA.al
Catherine Connolly, një ligjvënëse veterane dhe figurë e spikatur e krahut të majtë irlandez, është zgjedhur presidente e Irlandës me një fitore dërrmuese prej 63.4% të votave, duke mposhtur ish-ministren Heather Humphreys, e cila siguroi vetëm 29.5%.
Fitorja e Connolly-t shënon një ndryshim të rëndësishëm politik në Irlandë, duke sfiduar koalicionin e qendrës së djathtë që ka dominuar për dekada. Si kandidate e pavarur, ajo arriti të krijojë vrull të madh gjatë fushatës, duke tërhequr veçanërisht votuesit e rinj dhe ata që kërkojnë një drejtim të ri politik për vendin.
“Do të jem presidente që dëgjon dhe reflekton”
Në fjalimin e saj në Kështjellën e Dublinit pas shpalljes së rezultateve, Connolly u shpreh:
“Do të jem një presidente që dëgjon, që reflekton dhe që flet kur është e nevojshme. Së bashku mund të formësojmë një republikë të re që i vlerëson të gjithë.”
Edhe pse posti i presidentit në Irlandë është kryesisht ceremonial, ai ka ndikim moral e simbolik të fortë në skenën publike. Connolly pritet të sjellë një frymë më kritike ndaj institucioneve ndërkombëtare dhe aleancave tradicionale të vendit.
Kritike ndaj BE-së dhe SHBA-së
Connolly është një kritike e hapur e Bashkimit Evropian dhe politikave të tij për rritjen e shpenzimeve ushtarake. Ajo ka vënë në dyshim gjithashtu qëndrimin e SHBA-së, Britanisë dhe Francës ndaj luftës në Gaza, duke e përshkruar atë si të njëanshëm dhe të motivuar politikisht.
Me formim si psikologe klinike dhe avokate, Connolly ka qenë një nga zërat më të fortë pro-palestinezë në parlamentin irlandez, shpesh në kundërshtim me qeverinë dhe shumicën e opinionit publik.
Fushatë e dobët e qeverisë dhe revoltë elektorale
Rezultati i zgjedhjeve erdhi pas fushatave të dobëta të dy partive kryesore në pushtet. Heather Humphreys nuk ishte zgjedhja e parë e Fine Gael, ndërsa kandidati i Fianna Fáil, ish-trajneri i njohur Jim Gavin, u tërhoq për shkak të një skandali financiar.
Kjo situatë i hapi rrugë Catherine Connolly-t që të kapë zemrat e elektoratit të pakënaqur me sistemin tradicional politik.
E majta irlandeze, e bashkuar për herë të rrallë
Fitorja e Connolly-t shihet si një moment historik për krahun e majtë në Irlandë, i cili më parë ka qenë i fragmentuar. Ajo i dha një nxitje të fortë opozitës së udhëhequr nga Sinn Féin, që synon të ndërtojë një bllok politik të aftë për të marrë pushtetin në zgjedhjet parlamentare të vitit 2030.
Megjithatë, analistët paralajmërojnë se bashkimi i plotë i së majtës do të jetë i vështirë, pasi vetëm 51% e votuesve të Connolly-t janë të gatshëm të mbështesin një koalicion të gjerë të këtij krahu politik.
Thirrje për reformë politike
Kryeministri Michael Martin e përgëzoi Connolly-n dhe deklaroi se qeveria është “e hapur për të reformuar procesin e emërimit presidencial”, pas një pjese rekord prej 13% votuesish që e prishën fletën e votimit në shenjë proteste ndaj sistemit aktual.
