Braktisja e vendit, largimi i të rinjve nga qytetet e vogla dhe emigrimi kanë bërë që mijëra të moshuar të ngelen pa kujdes dhe vetëm.
Për specialisten e fushës, Viola Cekani problemi i të moshuarve të vetmuar është gjithmonë e në rritje, ndërsa numri i tyre shkon rreth 3000 në Korçë.
“Është bërë një studim për qarkun e Korçës. Mund të them se varion nga 2000-3000. Janë të moshuar të lënë, familjarët i kanë larg apo nuk kanë fëmijë. Është numër i lartë. Varfëria, mosha e tyre me probleme shëndetësore, probleme psikologjike, të shëndetit mendor. Vetmia i vret me tepër. Janë nga grupet vulnerable. Është numer në rritje. Problemi më i madh që kemi është indeferentizmi si shoqëri. Kemi humbur empatinë. I kemi komshinj, të afërt, përpiqemi të mobilizojmë vullnetare por ndodh me vështirësi. Mjafton një vizitë t’ua ndryshosh muajin”, u shpreh Viola Cekani, punojëse sociale.
Sociologët tregojnë se ky është një problem i cili ka nevojë për më tepër vëmendje institucionale.
“Shoqëria është e trazuar, problematika e punësimit, nyja që sjell problematikat e tjera sepse nëse ne i japim frymë sektorit privat, industrisë, i kemi të rinjtë këtu dhe ikjet masive sjell të kemi moshën e tretë të braktisur. Jetojnë vetëm, fëmijët i kanë 100 km larg apo me kontinente. Fundin e jetës e kalon në mënyrën më të keqe të mundshme. Ka rol, mund të krijojë qendra të kujdesit social. Në botë ka Guida, kritika, art, kinema. Finlanda ka politika sociale të bukura. Krijojnë aktivitete të ndryshme nëpër qytete ku mësojnë si të përdorin telefonin. Ndihen të pranishëm”, tha Maria Dojçe.
“Problemi kryesor sot është humanizmi, tipari kryesor është vetmia. Është e dukshme, tek të moshuarit është më e prekshme. Ne si shoqëri përveç mentalitetit kemi nevojë për një sistem socioekonomik. Do doja ngrihej një strategji, pensionet, asistenca me punojës social për të bërë një jetë normale. Në këto kushte duhet ndryshuar mendësia e konceptit të familjes. Ne mund të shkëputemi fizikisht por jo shpirtërisht. Institucionet shtetërore duhet të krijojnë një sistem ku të gjendet mbështetje, shërbimet sociale, ku të moshuarit tu lehtësohet jeta”, theksoi sociologu Eriseld Kalemaj.
Marlene Van de Voorde është drejtuesja e azilit të vetëm privat në Korçë. Ajo tregon se gjithë kapaciteti është i zënë, ndërsa kërkesat janë shumë të larta. Ajo shton se shteti ka nevojë për ngritjen e azileve shtetërore për t’u kujdesur për moshën e tretë.
“Ka një problem shumë të madh. Është problem real e nuk ka zgjidhje. Ne kemi 31 persona, përherë është mbushur. Lirohet një dhomë, mbushet direkt. Të moshuarit thonë që kemi fëmijë por nuk kemi fëmijë, ku janë. Disa nuk kanë mundësi të vijnë, disa nuk duan të vijnë. Ka kërkesa shumë, kishin ardhur këtë behar shumë, qanin, merre, do ikim Amerikë, skemi çfarë bëjmë. Shteti ka nevojë të zgjerojë vendet per të moshuarit, trajtojnë njerëzit. Ne na ikin personeli. Iku një infermiere Gjermani. Të moshuarit janë si fëmijët, nga koka në këmbë kujdesesh. Nuk duan t’i prekin kur janë ndotur sëmurë. Ka akoma shumë nevojë për trajnim e ngrohur zemër”, tha Marlene Van de Voorde, Drejtuese Vila “Kenedi”.
Dhimitra është 78 vjeç. Ajo ka zgjedhur të jetojë në azil. Ajo tregon se vendimin e mori pasi fëmijët u larguan në emigrim.
“Kam 4 vite e gjysmë. Erdha se fëmijët kanë emigruar. Isha vetëm fare. Nuk mund të rrija vetëm në shtëpi. Me shoqëri këtu. Erdha pashë e më pëlqeu. Të pengojmë fëmijët? Asnjë nënë nuk e bën këtë. Të kemi fëmijët mirë. Më vijnë, i takoj, ç’mallem, e ikin në shtëpitë e tyre, gratë e tyre. Kjo është jeta”, tha Dhimitra.
Vetëm gjatë këtij viti, në qarkun e Korçës janë gjetur mbi 15 të moshuar të cilët kanë ndërruar jetë në banesë, ku në shumicën e rasteve kanë qenë komshinjtë ata që kanë lajmëruar policinë./euronews
