NGA GJENERAL PIRO AHMETAJ
Pikësëpari, 4 prilli 2025 shënon 76- vjetorin e themelimit të Aleancës së Atlantikut të Veriut. Kjo ngjarje i jep vlera shtesë edhe Kombit tonë pasi mirëpërkon edhe me 16-vjetorin e anëtarësimit të RSH në NATO. 76 vjet më parë, strategu i Luftës së II Botërore, “babai themelues”, Komandanti i parë i Suprem i saj dhe Presidenti i SHBA, Deight D. Eisenhower, e projektoi NATO-n si “një fuqi politiko-ushtarake për garantimin e mbrojtjes kolektive në rastet e një sulmi nga Bashkimi Sovjetik”. Kështu, në 4 prill 1949, u themelua Aleanca më e fuqishme dhe më jetëgjatë e historisë së njerëzimit. Në 76 vitet që lamë, NATO jo vetëm ka përmbushur me sukses “misionin e Gjeneralit Eisenhower”, por ka shërbyer edhe si instrument i besimit te fuqia e pamposhtur ushtarake për paqen, sigurinë dhe promovimin e vlerave perëndimore.
Pas shkërmoqjes së Traktatit të Varshavës (1991): “NATO vijon të dominojë tregun e sigurisë globale” nëpërmjet një procesi të gjithanshëm modernizimi të konceptit, strukturës, armatimit dhe standardeve të bashkëpunimit mes vendeve anëtare. Sot në hapësirën e Euroatlantike të 32 vendeve të NATO-s jetojnë rreth 1 miliard banorë, që zotërojnë ½ e ekonomisë botërore; ka 8 milionë (4 forca aktive dhe po aq rezervë), ndërsa vetëm SHBA, Franca dhe UK zotërojnë armë bërthamore për shkurajimin (deterrence) të armiqve potencialë.
Për fatin e kombit, historia 76-vjeçare e NATO-s kulmon me ndërhyrjen ushtarake për të ndalur gjenocidin si dhe çliruar Kosovën nga makineria kriminale e Millosheviçit (1999). Edhe pse jashtë artikullit 5, kjo luftë e parë fitimtare në historinë e NATO-s e legjitimoi atë si: “Aleanca e shpresës për mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe vlerave të demokracisë në mbarë globin”. Prandaj nuk do të ishte as fisnike, nëse në çdo 4 prill të mos e përsërisim mirënjohjen mbarëkombëtare ndaj SHBA/ NATO/UK.
76 vjet kanë konfirmuar “rolin jetik të SHBA në Aleancën Transatlantike”, pasi me rreth 1 trilion dollarë shpenzime ushtarake në vit, USA ende mbajnë barrën kryesore të angazhimeve dhe kontributeve të NATO-s. Gjithsesi, duhet përmendur që për shkak edhe të “presionit legjitim të USA/Trump” si dhe 38 muaj lufte të përgjakshme në Ukraine, 32 vendet arritën buxhetin me të lartë në histori (+ 1.6 trilionë euro, nga të cilat rreth 600 miliardë euro nga 31 anëtarët e tjerë), me qëllim modernizimin e aftësive ushtarake dhe rritjen e kredibilitetit të NATO-s.
Edhe ky 76-vjetor mbart “mesazhe të forta shprese” për fuqinë e pamposhtur ushtarake të SHBA/NATO-s. Për më tepër që, lufta neo-naziste e Rusisë-Putiniste solli zgjerimin me dy vendet nordike (Finlandë dhe Suedi), si dhe mbështetjen me mbi 500 miliardë euro armatime moderne, përfshi tanke ‘Leopard’, sistemet ‘Patriot’, avionë F-16, së fundmi 5000 trupa gjermane në Lituani etj., të cilat mbeten prova për vendosmërinë e përforcuar të NATO-s në mbështetje të Ukrainës deri në fitoren ndaj së keqes të përbashkët (Rusisë-Putiniste). Sigurisht, të vërtetat/veprat do/po flasin më fortë se mijëra fjalimet. Kështu mbas “fitores plebishitare ndaj të gjithëve”, Presidenti Trump ka konfirmuar se përgjatë 4 vitet në vijim, do të përballet me “betejën e jetës së Tij”, pra me premtimin solemn: “për ta ribërë SHBA një superfuqi të pakonkurrueshme dhe të pamposhtur në shekujt, si dhe NATO-n më të fortë, pra për një botë edhe më e sigurt”. Ndërkohë që falë edhe këtij “kërcënimi po të doni quajeni…”, nga më pak se 5 (para 2020), sot (2025), 27 nga 32 vendet anëtare (përfshi RSH) kanë rritur shpenzimet ushtarake në 2% të GDP, ndërsa edhe BE-ja arriti në 700 miliardë euro.
Së dyti, 16 vjet mbas anëtarësimit, Shqipëria mbetet edhe më e përkushtuar ndaj Aleancës!
Paraprakisht, dëshiroj të përsëris bindjen strategjike, se anëtarësimi i RSH në NATO mbetet i skalitur në historinë kombëtare si: “Arritja e dytë gjeopolitike mbas shpalljes së pavarësisë në 28 Nëntor 1912”. Si ndër dëshmitarët teknikë në tavolinën vendimmarrëse të NATO-s (Samiti i Këln/Strasbourg), sigurisht që e di fort më mirë se çdo shef/sekser infermierie që data zyrtare e anëtarësimit është 1 prill 2009. Por si në 16 vite, insistoj edhe më fort për t’i “zhvendosur dhe bashkuar celebrimet protokollare nga 1 në 4 prill, pra me datën e themelimit të NATO”. Kjo pasi, 4 prillin e çmoj si: “gjetje e mençur”, që kapërcen ngarkesat rreth 1 prillit (ditën e gënjeshtrave) dhe konfirmon një të vërtetë të madhe, që i bën nder kësaj ngjarjeje historike për kombin. Gjithsesi, duke përsëritur mirënjohjen ndaj SHBA-ve, vijoj të refuzoj “tallavanë populiste” se anëtarësimi i RSH në NATO ishte vetëm një dhuratë apo lavdi e pushtetarëve të radhës! Kjo, pasi anëtarësimi (4 prill 2009) mbetet meritë e përpjekjeve 15-vjeçare (PfP/1994 – MAP/1999 – NATO/2009) për të përmbushur aspiratën shekullore të shqiptarëve drejt aleancës së vlerave demokratike. Mjafton të përmendim që para 1990 trashëguam mbi 115 mijë forcave aktive dhe marrëzinë e gjithë popullit ushtar që konsumonte 25 % të GDP-së, pra një “qasje që e diskretitoi kombin dhe i rraskapiti shqiptarët”. Mbas anëtarësimit, Forcat e Armatosura kanë rreth 9 mijë, ndërsa shqiptarët shpenzojnë jo më shumë se 2% të GDP-së! Po ashtu, gjatë udhëtimit 31-vjeçar drejt/pas anëtarësimit (1994-2025), nga konsumatore, RSH është e konfirmuar kontribuuese për paqen dhe sigurinë, pasi prej 1996 më shumë se 10.000 ushtarakë kanë kontribuar në operacionet e NATO-s në Bosnjë, Irak, Afganistan, Kosovë, Gjeorgji, Mali etj.. Gjithsesi, përtej “gjëmave të politikës (1997, etj.), deformimit të parimeve bazë të demokracisë (psh., 94 deputetë vijojnë të emërohen/punësohen në borderonë e Kuvendit), korrupsionit endemik si dhe shpërdorimit të fuqisë së pushtetit”, anëtarësimi i RSH në NATO mbetet produkt i vullnetit dhe mbështetjes së shqiptarëve. Por, do të ishte e padrejtë të mos përsërisim mirënjohjen ndaj miqve të mëdhenj, si Presidentët Bush, Klinton; Sekretarët Baker, Allbright, Powell; atyre të Mbrojtjes Perry, Rumsfeld, Gate, si dhe për gjeneralët, Clark, Jones, Stavridis etj.. Me këtë rast do të duhet gjithashtu përmendur se në 16 vite mbas anëtarësimit (2009-2025), Tirana zyrtare ka dëshmuar se anëtarësimi nuk ishte kurrsesi stacion i fundit i Shqipërisë, por një epokë e re, me përfitime dhe përgjegjësi shtesë. Prandaj pa asnjë paragjykim/anësi politike, kam përshëndetur kontributet e pakushtëzuara të angazhimeve të SHBA/NATO, arritjen 2% të GDP-së, ndërtimin e Bazës Ajrore të Kuçovës, nënshkrimin e marrëveshjes ushtarake me Kroacinë dhe Kosovën; Modernizimi i FD si dhe kontributeve më shumë se modeste ndaj Ukrainës. Prandaj përtej paranojës së privatizimit politik dhe festimeve të ekzagjëruara (fatkeqësisht të ndara edhe për këtë arritje), mbetet e përhershme përgjegjësia shtetërore për ta ngritur më lartë peshën dhe prestigjin e RSH në NATO. Kështu, si ndër kontribuuesit modestë në udhëtimin 31- vjeçar të RSH drejt/pas anëtarësimit në NATO (1994–2009–2025), e çmoj si prioritet nr.1 transformimin e Sistemit të Sigurisë, ose: “Modernizimin e konceptit, strukturave, pajisjeve, aftësive operacionale dhe kulturës së bashkëpunimit mes agjencive shtetërore, në interes të sigurisë së jetës, shëndetit, pronës dhe mirëqenies së qytetarëve; rikthimin e besimit te vota e lirë dhe vlerat euroatlantike; mbrojtjen e interesave kombëtare si dhe përmbushjen e detyrimeve të RSH në NATO”.
Në shtesë, në reformat për modernizimin e sistemit të sigurisë kombëtare, “asnjë grosh nuk vlejnë” paranoja e privatizimit të atdheut, politizimi i festës së anëtarësimit dhe përbetimet bollshevike në betejat për mbajtjen/marrjen e pushtetit, por vetëm dashuria për vendin, përulësia për detyrën, përgjegjshmëria e lartë shtetërore, si dhe besimi dhe bekimi ndaj partneritetit strategjik me SHBA/NATO.
Për ta përmbyllur, duke uruar përvjetorin e 76 të themelimit besoj edhe më fort se SHBA/NATO do të vijojë të mbetet Aleanca më e fuqishme në historinë e njerëzimit edhe për dekadat dhe gjeneratat që vijnë”.
