Udhëheqësi kinez Xi Jinping i tha kryeministrit indian Narendra Modi se “zgjedhja e duhur” është që vendet e tyre të jenë miq, teksa u takuan në Kinë për herë të parë pas shtatë vitesh – një moment i ri në afrimin ende të brishtë mes dy kombeve më të populluara në botë, të nxitur edhe nga përplasjet e përbashkëta me Shtetet e Bashkuara.
Takimi i shumëpritur të dielën, në kuadër të një samiti rajonal në qytetin port të Tianjinit, vjen ndërsa të dy vendet përballen me tarifa të ashpra amerikane në kuadër të luftës tregtare globale të presidentit Donald Trump, si dhe me vështrimin kritik të Perëndimit mbi marrëdhëniet e tyre me Rusinë ndërkohë që lufta në Ukrainë vazhdon.
“Bota sot po përfshihet nga transformime që ndodhin një herë në një shekull,” tha Xi në fjalën hapëse drejtuar Modi-t. “Situata ndërkombëtare është si fluide ashtu edhe kaotike,” shtoi ai.
“Zgjedhja e duhur është që të jemi miq me marrëdhënie të fqinjësisë së mirë e miqësore, partnerë që ndihmojnë njëri-tjetrin të kenë sukses, dhe që dragoi dhe elefanti të kërcejnë bashkë,” tha Xi, duke iu referuar simboleve tradicionale të dy vendeve. “Për sa kohë që i përmbahen drejtimit të përgjithshëm si partnerë e jo si rivalë… marrëdhëniet Kinë-Indi mund të mbeten të qëndrueshme dhe të ecin përpara në afatgjatë.”
Nga ana e tij, Modi tha se India është “e angazhuar” ta çojë përpara marrëdhënien mes dy vendeve “mbi bazën e besimit dhe respektit të ndërsjellë,” duke përmendur ngrohjen e lidhjeve, përfshirë uljen e tensioneve përgjatë kufirit të tyre të kontestuar në Himalaje – aty ku në vitin 2020 pati një përplasje të përgjakshme.
“Interesat e 2.8 miliardë njerëzve në të dy vendet tona lidhen me bashkëpunimin tonë,” shtoi ai.
Këto sinjale pozitive pritet të ndiqen me vëmendje në Uashington, ku tensionet me Nju Delhin kërcënojnë të prishin përpjekjet shumëvjeçare të diplomatëve amerikanë për ta afruar Indinë si kundërpeshë ndaj një Kine gjithnjë e më të fuqishme e të guximshme.
Trump këtë muaj ka vendosur tarifa ndëshkuese ndaj Indisë – fillimisht 25% mbi importet indiane dhe më pas një tjetër 25% shtesë – si ndëshkim për importin e naftës dhe gazit rus, të cilin Uashingtoni e sheh si financim të luftës së Putinit në Ukrainë.
Modi pritet të takohet edhe me vetë Putinin gjatë këtij samiti të Organizatës së Bashkëpunimit të Shangait (SCO), ku marrin pjesë Kina, Rusia, India, Irani, Pakistani, Bjellorusia, Kazakistani, Kirgistani, Taxhikistani dhe Uzbekistani.
Xi në fjalën e tij theksoi se të dy vendet ndodhen në “faza kritike të zhvillimit dhe ringjalljes” dhe duhej të “përqendrohen tek zhvillimi si përbashkësi më e madhe, duke mbështetur dhe përparuar njëri-tjetrin.”
Ai theksoi gjithashtu synimin e përbashkët për një rend ndërkombëtar më “multipolar” – pra jo të dominuar nga SHBA dhe aleatët e saj.
Në muajt e fundit marrëdhëniet janë normalizuar gradualisht: janë rifilluar fluturimet e drejtpërdrejta të ndërprera nga pandemia, Pekini hapi dy vende pelegrinazhi në Tibet për qytetarët indianë për herë të parë pas pesë vitesh dhe u rihuan vizat turistike reciproke.
Megjithatë, mosbesimi i thellë mes dy vendeve mbetet një pengesë, sidomos pas përplasjes vdekjeprurëse të vitit 2020 në kufirin e kontestuar Himalajan, ku humbën jetën 20 ushtarë indianë dhe 4 kinezë. Të dy palët mbajnë ende një prani të rëndë ushtarake përgjatë 3,379 km kufirit të pa përcaktuar.
Në përfundim të takimit, të dy liderët nënvizuan se “dallimet nuk duhet të kthehen në konflikte” dhe se “bashkëpunimi i tyre i qëndrueshëm është i domosdoshëm për zhvillimin e vendeve të tyre dhe për një botë multipolare.”
