Çmimi Nobel në Letërsi për vitin 2024 i është dhënë autores koreano-jugore Han Kang “për prozën e saj intensive poetike që përballet me traumat historike dhe ekspozon brishtësinë e jetës njerëzore”. Empatia e thellë fizike e Kang-ut për historitë ekstreme të jetës shtohet nga stili i saj metaforik gjithnjë e më i ngarkuar.
E lindur në vitin 1970 në Gwangju, Koreja e Jugut, Kang rrjedh nga një familje letrare, ku babai i saj ishte një romancier i respektuar. Krahas shkrimit të saj, ajo i është përkushtuar artit dhe muzikës, tema që jehonë në të gjithë krijimtarinë e saj letrare.
Kang filloi karrierën e saj letrare në 1993 me poezi të botuara në revistën **문학과사회** (Letërsia dhe Shoqëria). Debutimi i saj në prozë pasoi në 1995 me përmbledhjen e tregimeve të shkurtra **여수의 사랑** (Dashuria e Yeosu), së shpejti duke çuar në disa vepra të tjera në prozë, duke përfshirë romane dhe tregime të shkurtra shtesë.
Në shqip autorja njihet me librin “Vegjetariania”, një botim i “Onufri”.
Një roman i bukur dhe turbullues për rebelimin dhe tabunë, dhunën dhe erotikën, si dhe metamorfozën ngatërruese të shpirtit
Përpara se makthet të fillonin, Yeong-hye dhe bashkëshorti i saj jetonin një jetë të zakonshme dhe të kontrolluar. Por ëndrrat – imazhet pushtuese të gjakut dhe të brutalitetit – e torturojnë atë, duke e nxitur të spastrojë mendjen dhe të refuzojë krejtësisht ngrënien e mishit. Është një akt i vogël pavarësie, por që ndërhyn në martesën e saj dhe vë në lëvizje një seri ngjarjesh gjithnjë e më groteske brenda shtëpisë.
Ndërsa bashkëshorti i saj, kunati dhe motra secili grinden për ta kontrolluar, Yeong-hye mbron me fanatizëm zgjedhjen e saj, që është bërë diçka e shenjtë për të. Shpejt përpjekjet e tyre bëhen të dëshpëruara, duke i nënshtruar në fillim mendjen e më pas trupin, përmes dhunimeve gjithnjë e më furacake dhe perverse. Si rezultat, Yeong-hye futet gjithnjë e më shumë në një sjellje të rrezikshme e të ftohtë, jo vetëm ndaj atyre që janë më pranë saj, por edhe ndaj vetes.
Vlerësuar nga kritikët në mbarë botën, romani “Vegjetariania” është një rrëfim Kafkian me një alegori të errët për pushtetin, maninë, dhe luftën e një gruaje për t’u çliruar nga dhuna jashtë dhe brenda saj.
